جواب پرسش های سال دوم

فکر کنید :3
در این متن به چند خاصیت فیزیکی گوگرد مشاهده شده است،‌با کشیدن خط زیر هر خاصیت آن ها را مشخص کنید:«گوگرد جامد شکننده زردرنگی است که در دمای 119ºC ‌ذوب می شود و در دمای 445ºC به جوش می آید. این نافلز جریان برق را از خود عبور نمی دهد وارد آب حل نمی شود» .
فکر کنید : 4
آیا می توان تغییر فیزیکی را به تغییر در شیوه ی قرارگرفتن ذره های سازنده یک ماده در کنار هم نسبت دارد؟
چون در تغییر فیزیکی خود ذرات هیچ تغیری نمی کند، بلکه جنبش و سرعت آن ها نسبت به همدیگر تغییر می کند.  

فکر کنید : 5
درهر مورد با بیان علت ،‌تغییرهای شرح داده شده را در دو دسته ی فیزیکی و شیمیایی قرار دهید.

فکر کنید :6
1 – کدامیک از واژه های زیر برای بیان تغییر فیزیکی و کدامیک برای معرفی تغییر شیمیایی بکار می روند.

خردکردن ، ساییدن ، ذوب شدن ، تبخیر شدن ، آسیاب کردن----> تغییر فیزیکی
فاسد شدن ، زنگ زدن، سوزاندن ----> تغییر شیمیایی  

2- برای شمع سه خاصیت فیزیکی و یک خاصیت شیمیایی مثال بزنید.6

خاصیت شیمیایی :‌به آسانی می سوزد خاصیت فیزیکی: جامد است – براثر گرما ذوب می شود – رنگ آن معمولاً سفید مایل به زرد است.  

3- آیا می توانید تغییر شیمیایی را به تغییر در ساختار ذره های سازنده ی ماده نسبت داد ؟ با توجه به شکل زیر پا سخ خود را توضیح دهید6

بله،‌چون مولکول های سه اتمی گاز NO₂ قهوه ای رنگ وقتی سرد می شود به مولکول های چهار اتمی N₂O₄ بی رنگ است تبدیل می شود پس چون ساختار مولکولی عوض

شده تغییر شیمیایی است.  

فکر کنید :9
معلوم کنید که در هر مورد تغییر توضیح داده شده فیزیکی یا شیمیایی است؟ آیا با اطلاعات داده شده می توان به این پرسش پاسخ داد؟ چرا؟

1-                                                                       یک مایع بی رنگ بر اثر گرم شدن به مرور ناپدید می شود.
فیزیکی : چون تبخیر شده است

2-                                                                      
2 – یک مایع سرد می شود و جامدی در ظرف ته نشین می شود.
فیزیکی :‌چون وقتی سرد می شود مقداری از مواد محلول آن رسوب می کند

3-                                                                      

3– یک ماده ی جامد آبی رنگ در آب حل می شود و آب را به رنگ آبی درمی آورد.
فیزیکی : چون ماده در آب حل شده است.

4 – یک ماده جامد آبی رنگ می شود و بوی تندی به مشام می رسد.
اطلاعات کامل نیست. زیرا ممکن است این مایع وقتی به بخار تبدیل می شود بوی تند و تیز باشد یا ممکن است این مایع بر اثر گرما با یک ماده دیگر واکنش شیمیایی انجام داده باشد و بوی تند و تیز ایجاد کند.  

فکر کنید 14
گرماده یا گرماگیر بودن هر یک از تغییرهای فیزیکی و شیمیایی زیر را با آوردن دلیل مشخص کنید.
1 – تبخیر آب
2 – پختن غذا
3 – سوختن نفت

1 – گرماگیر : زیرا برای تبدیل آب به بخار گرمای زیادی لازم است.
2 – گرماگیر :‌برای اینکه غذا پخته شود به انرژی گرمایی نیاز دارد.
3 – گرماده : زیرا وقتی نفت شروع به سوختن می کند مقداری زیادی گرما تولید می شود.  

فکرکنید  19
با دقت به تصویر زیر نگاه کنید. واکنش دهنده ها و فرآورده های واکنش نشان داده شده را مشخص کنید. اگر مولکول های موجود در دو طرف این واکنش را روی کفه ی ترازو قرار دهید، کدام سمت سنگین تر خواهد بود؟ چرا؟

هر دوکفه با هم برابر هستند . چون طبق قانون پایستگی جرم در یک واکنش شیمیایی جرم واکنش دهنده ها برابر جرم فرآورده ها می باشد.  

تمرین کنید ص 23
در جدول زیر نامه چند جسم نوشته شده است. مشخص کنید که کدامیک چشمه نور (منیر) و کدام یک غیرمنیر است؟

فکر کنید :‌ص 27
در هنگام روز،‌در اتاق هایی که پنجره دارند، معمولاً چراغ روشن نمی کنیم. با وجود این اشیای داخل اتاق را می بینیم.علت را توضیح دهید.

چون نور چشمه ی نوری که به اجسام غیرمنیر تابیده بازتاب پیدا کرده و به چشم ما می رسد و در نتیجه اجسام غیرمنیر دیده می شوند.  

مشاهده کنید : ص 30
روبروی یک آینه تخت بایستید و به تصویر خود در آینه نگاه کنید. اکنون دست چپ خود را بلند کنید. تصویر کدام دست خود را بلند می کند؟ تفاوت شما با تصویرتان چیست؟ نتیجه را

پس از بحث در گروه به کلاس گزارش دهید.
تصویر دست راست بالا می رود. بدن ما یک جسم حقیقی است اما تصویر مجازی است و وجود خارجی ندارد.  

اطلاعات جمع آوری کنید. ص 38 تعدادی عینک طبی را بررسی کنید و بگوئید که آیا عدسی آن ها واگراست یا همگرا . از چه روشی برای تعیین واگر یا همگرا بودن عدسی استفاده می کنید؟
برای تعیین محدب یا مقعر بودن عدسیها راههای مختلفی وجود دارد
1 – آنها را در مقابل نور قرارداده هر کدام نور را متمرکز کنند محدب،‌هر کدام پراکنده کنند ،‌مقعر.
2 – در عدسی های مقعر تصویر همیشه کوچکتر و مستقیم اما در محدب این طور نیست. تصویر بزرگتر است.
3 – هر کدام بر روی پرده تصویر تشکیل دهند محدب هستند.  

پرسش و پاسخ متن فصل دوم :
1 – نور چیست؟ غیر از نور دو صورت دیگر انرژی که مانند نور عمل می کنند نام ببرید.

نور صوتی از انرژی است که از منبع تولید جدا شده و با سرعت بسیار زیاد در فضا منتشر می شود. امواج رادیویی، اشعه X  

2 – چرا اجسام غیرمنیر دیده می شوند؟

زیرا نوری که از چشمه ی نور به آنها برخورد می کند پس از بازتاب به چشم ما می رسد  

3 – چند دلیل بیان کنید که نور در خط مستقیم سیر می کند؟

الف) ایجاد سایه
ب) پدیده خسوف و کسوف
ج) مشاهده ی باریکه نور از یک روزنه
ج) پشت سر خود را نمی توان دید  

4 – در چه اجسامی بازتاب نور بیشتر و در چه اجسامی کمتر است؟

در اجسامی که سطح صاف و براق دارند، بازتاب نور بیشتر است و در اجسامی که سطح تیره و ناصاف دارند بازتاب کمتر است.5 – علت شکست نور چیست؟ تغییر در سرعت نور در محیط های مختلف است
6 – منظور از طیف نور چیست و طیف نور سفید شامل چند رنگ است؟نورهای رنگی حاصل از پاشیدگی نور توسط منشور را طیف می گویند. هفت رنگ
7 – دو نوع عدسی را نام برده و کدام نور را متمرکز می کند؟عدسی محدب – عدسی مقعر و عدسی محدب نور را متمرکز می کند.  

مشاهده کنید ص 43
در ظرف نسبتاً بزرگی آب ریخته و روی آن توپ سبکی و کوچکی را قرار دهید. بعد از آن که آب و توپ به حالت سکون درآمدند، با انگشت خود ضربه های متوالی،‌در راستای عمود بر سطح آب وارد کنید و حرکت توپ را مشاهده کنید.
الف) آیا توپ در راستای افقی در سطح آب جابه جا می شود؟ آیا به شما نزدیک می شود یا از شما دور می شود؟
ب) آیا توپ در راستای عمودی بالا و پایین می رود؟

الف- توپ در راستای افقی جابجا نمی شود و فاصله آن از دست ما ثابت می ماند.
ب – در راستای قائم توپ بالا و پائین می رود یعنی وقتی موج به توپ می رسد آن را وادار به نوسان می کند.  

تفسیر کنید ص 47
اگر یک بلندگوی کوچک را زیر سرپوش شیشه ای قراردهیم و آن را به جریان برق وصل کنیم تا صدا تولید کند، سپس هوای زیر سرپوش را به وسیله ی تلمبه ی تخلیه به تدریج خارج کنیم. مشاهده می کنیم که صدای بلندگو به تدریج کم می شود تا زمانی که دیگر تقریباً صدایی را نمی شنویم . چرا؟

علت آن است که صوت در خلاء منتشر می شود، اگر صدای ضعیفی گاهی شنیده شود از راه تماس بدنه بلندگو با کف پوش،‌یا میز یا چیز دیگر است.  

اطلاعات جمع آوری کنید: ص 48
1 – بعضی از حیوانات، بر خلاف انسان،‌قادر به شنیدن فراصوت و فرو صوت هستند. تحقیق کنید که کدامیک از حیوانات فروصوت را می شنوند و کدامیک قادر به شنیدن فراصوت

هستند.
2 – آیا حیواناتی را می شناسید که از این صوت ها استفاده دیگری کنید؟

فراصوت : خفاش و گراز ماهی – فروصوت : اسب و حشراتی چون عنکبوت که ده دقیقه قبل از وقوع زلزله امواج طولی را حس می کنند.
خفاش با ایجاد فراصوت و گوش دادن به بازتاب آن مانع را شناسایی می کند.  

اطلاعات جمع آوری کنید. ص 49
تحقیق کنید که از پرتوهای :
الف) گاما
ب) ایکس
پ) فروسرخ
ت) رادار
چه استفاده هایی می شود؟

الف) از پرتو گاما در فیزیوتراپی و بمباران غده های سرطانی
ب) از پرتو ایکس در رادیو گرافی و رادیوسکوپی و عکس برداری از قطعات صنعتی جهت اطمینان از سالم بودن
پ) از فروسرخ به کمک دوربینهای فروسرخ (مادون قرمز) جهت شناسایی
ت) از پرتوهای رادار جهت ارتباط و شناسایی  

سؤالات متن فصل 3 :

 1 – منظور از دوره چیست؟

مدت زمانی که طول می کشد تا جسم یک نوسان کامل انجام دهد. (زمان رفت و برگشت)  

2 – در امواج سطح آب آیا جهت ارتعاش عمود بر انتشار است یا هم جهت هستند؟

جهت ارتعاش عمود بر جهت انتشار است  

3 – منظور از سرعت انتشار چیست؟ ویکای آن را بیان کنید.

مسافتی را که موج درواحد زمان طی می کند ویکای آن متر بر ثانیه است  

4 – موج چگونه انرژی را حمل می کند؟

موج با حرکت خود انرژی را از ذره ای به ذره ی دیگر انتقال می دهد  

5 – موجهای الکترومغناطیسی چه نوع موجهایی هستند؟

موجهایی هستند که از بسامد بسیار بالا تا بسامد پایین را شامل می شوند.  

6 – موجهای رادیوی کدامند؟

موجهای الکترومغناطیسی هستند که طول موج بلند و بسامد بسیار پایین دارند.  

7 – انسان در زمانهای قدیم از چه راههایی با هم ارتباط برقرار می کردند؟

بوسیله چاپارها – علامت دادن دود آتش – روشن و خاموش کردن چراغ  

فکر کنید ،‌ ص 55
به نظر شما چرا این انرژی را گرمای نهان ذوب نامگذاری کرده اند؟

چون این انرژی به انرژی درونی جسم تبدیل می شود بدون آنکه دمای جسم تغییر کند.  

همان طور که برای انجماد ماده باید به آن گرما بدهیم یا از آن گرما بگیریم ،‌برای تبخیر و

میعان نیز باید همین کار صورت پذیرد.فکر کنید 2 ،‌ص 55
آیا می توانید با استفاده از تعریف گرمای نهان ذوب، گرمای نهان انجماد را تعریف کنید؟
به نظر شما آیا گرمای نهان انجماد و جسم با گرمای نهان ذوب آن مساوی است؟
- بله، گرمای نهان انجماد مقدار گرمایی است که در نقطه انجماد از واحد جرم گرفته تا از حالت مایع به جامد تبدیل شود.
- بله،گرمای نهان ذوب همیشه برابر نهان انجماد است.  

فکر کنید. ص 56
به نظر شما اگر قسمتی از ماده را در هر یک از این سه حالت گرم کنیم (منطقه گرم با رنگ مشخص شده است )‌ گرما در کدام حالت به روش رسانایی بهتر منتقل می شود؟ چرا؟

گرما به روش رسانایی در جامدات بهتر منتقل می شود زیرا فاصله ذره های جسم کمتر است . در جامد ذره ها به هم نزدیکترند و گرما بهتر و زود تر منتقل می شود.  

آزمایش کنید. ص 60
1 – در یک لوله آزمایش کمی یخ بریزید و روی یخ یک قطعه توری فلزی بیندازید تا یخ را در کف لوله نگهدارد. در یک لوله آزمایش دیگر فقط کمی یخ بریزید. سپس هر دو لوله را تقریباً پر از آب کنید.
2 – قسمت بالای لوله ی اول و قسمت پائین لوله ی دوم را مطابق شکل، روی چراغ الکلی بگیرید. چه مشاهده می کنید؟ در کدام لوله یخ، زودتر آب می شود؟در لوله اول آب به جوش می آید بدون آنکه یخ ذوب شود. در لوله دوم یخ شروع به ذوب شدن می کند و پس از ذوب شدن آب گرم شده به جوش می آید.
به دو پرسش زیر پاسخ دهید.

1– از این آزمایش،‌ درباره میزان رسانایی گرمایی آب، چه نتیجه ای می توان گرفت؟
2 – در کدام لوله جریان همرفتی بوجود می آید؟ چرا؟

1-آب رسانای خوبی نیست زیرا گرما را به یخ منتقل نکرد(در لوله اول)
2-در لوله ی دوم، زیرا جریان همرفتی همیشه از پائین به بالا برقرار است.  

فکر کنید :‌ص 66
یکی از راه های جلوگیری از اتلاف گرما استفاده از پنجره ی دو لایه است. به نظر شما پنجره ی دو لایه با کدام یک از راههای انتقال گرما از هدر رفتن گرما جلوگیری می کند؟

چون بین دو لایه مقداری هوا قرار می گیرد و هوا هم عایق است و از انتقال گرما به طریق رسانایی جلوگیری می کند.

آزمایش کنید. ص 67
مقداری الکل روی دست خود بریزید و به آن فوت کنید. چه اتفاقی می افتد؟ چرا؟
آیا می توانید توضیح دهید که چرا در قدیم آب را برای خنک شدن داخل کوزه نگهداری می کردند؟

دست ما احساس سرما می کند. زیرا ا لکل به سرعت تبخیر شده و گرمای زیادی را از دست ما می گیرد.
چون کوزه از گل زمین پخته ساخته شده مقداری از آب درون آن به بیرون تراوش می کند، آب سطح کوزه برای تبخیر شدن گرما از درون کوزه گرفته و آب درون آن خنک می شود.  

اطلاعات جمع آوری کنید: ص 70
1 – کاربراتور چه نقشی در اتومبیل برعهده دارد؟
2-در اتومبیل اگر نسبت مقدار هوایی که با سوخت مخلوط می شود مناسب نباشد چه مشکلاتی بوجود می آید؟

- مخلوط کردن بنزین یا هوا به نسبت معین برای سوختن

- احتراق به خوبی انجام نمی گیرد، سوخت کامل نمی سوزد واتومبیل دود سیاه می کند وموتور به خوبی کار نمی کند.  

پرسش وپاسخ فصل 4
1- گرماچیست؟

گرما صورتی از انرژی است که اگر به جسمی داده شود جنبش ذرات آن بیشتر واگر از ماده گرفته شود جنبش ذرات آن کم می شود

2- انرژی درونی یک ماده به چه جیزهایی بستگی دارد؟
به انرژی جنبشی و انرژی پتانسیل ذرات موجود در ماده بستگی دارد

3 – دما چیست؟
مقدار گرمایی است که به یک کیلوگرم ماده ی جامد در نقطه ذوب داده می شود تا از حالت جامد به مایع درآید

4- گرمای نهان ذوب چیست ؟
مقدار گرمایی است که به یک کیلو گرم ماده ی جامد داده می شود تا از جامد به مایع تبدیل شود

5 – گرمای نهان میعان چیست؟
مقدار گرمایی است که به یک کیلوگرم ماده ی جامد در نقطه ذوب داده می شود تا ازحالت جامد به مایع درآید.

6 – تفاوت اجسام سرد با اجسام گرم از نظر انرژی تابشی چیست؟
اجسام سرد انرژی بیشتری دریافت می کنند و کمتر صادر می کنند اما اجسام گرم انرژی کمتری را گرفته و انرژی بیشتر را صادر می کنند.

7– برای عمل سرد سازی از کدام تغییر حالت ماده استفاده می شود؟
تبخیر – میعان

8 – موتور اتومبیل دارای چند مرحله است ؟ نام ببرید؟
مکش - تراکم - انفجار - تخلیه  

پرسش و پاسخ متن بخش سوم

1 – لایه های زمین را به ترتیب از خارج به داخل بیان کنید:

پوسته – گوشته – هسته  

2 – وجود کدام عناصر خاصیت مغناطیسی کره ی زمین را نشان می دهد؟

آهن – نیکل  

3 – لایه بالایی پوسته ی زیر قاره ها بیشتر از چه عناصری ساخته شده است؟

سیلسیم – آلومینیوم  

4 – سنگ کره به چه بخشی از زمین گفته می شود؟

پوسته سنگی و سخت زمین همراه با قسمت سنگی گوشته را سنگ کره گویند.